گامی مهم برای دولت سازی افغانستان

از ۳۱ مرداد ماه که اشرف غنی با آمدن نیرو‌های طالبان پشت دروازه‌های پایتخت، فرار را بر قرار ترجیح داد و کابل را با هواپیمایی همراه با ۱۶۹ میلیون دلار ترک کرد و ابتدا در عمان و سپس به تاجیکستان رفت تا به امروز چندین نشست منطقه‌ای و بین‌المللی برای بررسی سرنوشت افغانستان تشکیل شده است و در پایان هر نشست هم آخرین سؤال روی میز آن است که شرایط به رسمیت شناختن دولت طالبان چیست و چگونه می‌توان با کمترین هزینه، تحولات سیاسی در افغانستان را مدیریت کرد؛ بنابراین اجلاس فوق العاده یک روزه وزرای خارجه کشور‌های عضو سازمان کنفرانس اسلامی که در اسلام آباد پاکستان به میزبانی «عمران خان» نخست وزیر این کشور برگزار شد برای کمک به آینده سیاسی افغانستان و کاستن از آلام مردم افغانستان تشکیل شده بود. در آخرین آماری که از فقر مردم افغانستان رسانه‌ها منتشر کردند فقر در این کشور ۹۷ درصد اعلام شده بود و این یعنی تنها ۳ درصد مردم افغانستان فقیر نیستند و این یعنی یک فاجعه بزرگ برای کشوری که از معادن بزرگ و بکر برخوردارند. اما در نشست کشور‌های اسلامی که برای کمک به افغانستان در اسلام آباد جمع شده بودند، چه گذشت؟ شاه محمود قریشی، وزیر خارجه پاکستان هدف از برگزاری این اجلاس اضطراری را جلوگیری از وقوع یک فاجعه انسانی در افغانستان اعلام کرد. نکته قابل توجه آنکه علاوه بر کشور‌های عضو سازمان همکاری‌های اسلامی، دولت‌های روسیه، چین، امریکا و نیز برخی کشور‌های اروپایی در این نشست نمایندگانی را فرستاده‌بودند تا این اجلاس بُعد فرامنطقه‌ای پیدا کند. برخی از این کشور‌ها همچون آمریکا و کشور‌های اروپایی که در طول دو دهه اشغال این کشور، خود آن‌ها عامل بدبختی و ایجاد این شرایط برای افغانستان بودند، در این نشست حضور داشتند. این دعوت و حضور از آن جهت صورت گرفته بود که ریاست دوره‌ای سازمان کشور‌های اسلامی در حال حاضر با عربستان سعودی است و طبیعی است که دعوت از این کشور‌ها نیز توسط سعودی صورت گرفته است. اجلاس فوق العاده اسلام آباد یک میهمان ویژه هم داشت و این برخلاف نشست‌های گذشته بود که از طالبان دعوت به عمل نمی‌آمد. «امیرخان متقی»، وزیر خارجه طالبان در این اجلاس حضور داشت. شاید نشست اسلام‌آباد فرصتی باشد تا روند جامعه‌پذیری طالبان در نظام بین‌المللی شتاب گیرد و همزمان کشور‌های اسلامی مطالبات‌شان را با طالبان مطرح کنند.

طالبان در مقابل پرچم کشورش کوتاه آمد

یکی از نکات قابل توجه رویداد دیپلماتیک اسلام‌آباد عکسی بود که یک روز پیش از برگزاری نشست از تالار سران انتشار یافت که در آن پرچم سه‌رنگ دولت پیشین افغانستان در کنار پرچم‌های دیگر کشور‌ها دیده شد. نصب پرچم سه‌رنگ افغانستان برخلاف رویه گروه طالبان طی چند ماه گذشته است که در آن پرچم سفید رنگ خود را جایگزین پرچم رنگی افغانستان در ادارات و نهاد‌های دولتی کرده بود و حضور پرچم رنگی افغانستان در نشست همکاری اسلامی نشان می‌داد که طالبان نیز ترجیح می‌دهد به‌جای تقابل حداقل در این مقطع زمانی حساس، به سمت پذیرش واقعیت‌ها حرکت کند. به نظر می‌رسد نشست اسلام‌آباد فرصت ارزشمندی را در اختیار طالبان برای تقویت دیپلماسی خود قرار داد.

به نظر می‌رسد هدف از نشست اسلام‌آباد فقط جمع‌آوری کمک برای افغانستان نبوده است، بلکه پاکستان این رویداد را فرصتی برای معرفی بین‌المللی طالبان می‌داند و از همین رو است که مقامات پاکستانی می‌گویند در تلاشند توجه جهان را به وضعیت افغانستان جلب کنند.